Onderzoek als basis voor de leerlijnen
Je staat er misschien niet dagelijks bij stil, maar SLO doet volop onderzoek. Deze onderzoeken leveren waardevolle inzichten op over curriculumontwikkeling. Je kunt wel stellen dat onderzoek een belangrijke basis vormt voor alles wat we doen. Yvette Sol, projectleider onderzoek bij SLO, legt uit hoe onderzoek in de praktijk bijdraagt aan curriculumontwikkeling.
Waarom SLO onderzoek doet? Yvette Sol: “Onderzoek draagt op meerdere vlakken bij aan het werk van SLO.” Om dat te illustreren gebruikt ze als voorbeeld een lopend onderzoek naar de ontwikkeling van leerlijnen. In 2024-2027 ontwikkelt SLO leerlijnen bij de nieuwe kerndoelen Nederlands en rekenen en wiskunde. Het onderzoek richt zich op de belangrijkste inhoudelijke keuzes binnen de ontwikkeling van deze leerlijnen. Yvette: “Om te beginnen kijken we naar hoe leerlijnen in het verleden vorm kregen en naar wat er goed of minder goed werkt in de klas. We onderzoeken dit vanuit verschillende perspectieven, zoals maatschappelijke en politieke ontwikkelingen, het onderwijsveld en de wetenschap. Op basis van alle inzichten uit dit vooronderzoek formuleren we ontwerpprincipes voor de te ontwikkelen leerlijnen.”
De werkgroep zet de ontwerpprincipes om in een ontwikkelaanpak, de werkinstructie. Terwijl zij daarna werken aan het ontwikkelen van de leerlijnen, speelt het team monitoring en evaluatie een belangrijke rol in de kwaliteitscontrole en het ontwikkelproces. Zij checken bijvoorbeeld of alle kerndoelen in de leerlijnen aan de orde komen en of het taalgebruik consistent is toegepast in de verschillende leerlijnen. Het onderzoeksteam van Yvette geeft vanuit kennis uit onderzoek feedback op de inhoud en opbouw van de tussentijds opgeleverde conceptleerlijnen. De werkgroep verbetert de ontwerpen steeds weer op basis van de ontvangen feedback.
Yvette benadrukt het belang van reflectie na afloop. “Wanneer de leerlijnen zijn ontwikkeld, evalueren we het hele traject. Alle gemaakte keuzes en opgedane ervaringen leggen we vast in een rapport. Bij een volgend leerlijnen-project pakken we dat rapport erbij, zodat we blijven leren en steeds meer kennis ontwikkelen. Bij onderzoek naar de ontwikkeling van de nieuwe kerndoelen voor Nederlands en rekenen en wiskunde bleek bijvoorbeeld dat tijdig vooronderzoek en op elkaar afgestemde feedback het ontwikkelwerk kunnen vergemakkelijken.”
Leerstoel curriculumontwikkeling
Bij SLO vinden we kennisdeling belangrijk, zowel nationaal als internationaal. Andere betrokkenen bij curriculumontwikkeling waarderen dit. Samen weten we en kunnen we immers meer. Om die reden werken we sinds 2023 samen met de Universiteit van Amsterdam aan een gezamenlijke onderzoeksagenda die aansluit bij elkaars expertises. Hiervoor is het Research Centre Curriculum Studies opgericht, inclusief een speciale leerstoel Didactiek en Curriculum in het Bètadomein. Met deze samenwerking willen we curriculumonderzoek breder op de kaart zetten en elkaar versterken.
