Backstage werken aan het onderwijs

Bij het actualiseren van kerndoelen en examenprogramma’s komt veel kijken

Werken als leraar levert zoveel goede verhalen op: je kunt razendsnel drie actiescènes vertellen over wat er die dag gebeurde tijdens de lessen. Voor mij is dat lastiger. Ik werk backstage, aan de achterkant van het onderwijs. Daar gebeurt ook van alles. Maar het zijn geen spannende verhalen waarover je lekker vertelt op een verjaardag. Ik verzamel data. Dat klinkt niet heel spannend, maar het is wel degelijk van belang en uiteindelijk heeft het indirect invloed op het onderwijs op jouw school.

Sinds 2022 werk ik bij SLO aan de monitoring en evaluatie van de actualisatie van het curriculum. Actualisatie is een programma waarbij we nieuwe kerndoelen en examenprogramma’s ontwikkelen. Monitoren is ook het verzamelen van data. Met die data willen we een aantal vooraf opgestelde vragen beantwoorden. Voldoen we aan de opdracht die we van het ministerie van OCW hebben gekregen? En aan de kwaliteitseisen die wij binnen SLO stellen aan een curriculum? Het  beantwoorden van deze vragen met behulp van data is onderdeel van de evaluatie.

Bij het actualiseren van kerndoelen en examenprogramma’s komt veel kijken. Er werken veel mensen aan mee. Niet alleen mijn collega’s bij SLO, maar ook leraren en experts uit het onderwijsveld. Daarom is het belangrijk dat er mensen zijn die op metaniveau meekijken. Ik volg die ontwikkelingen rondom de actualisatie en deel deze informatie zodat we van elkaar kunnen leren.

Het woord data is nu een paar keer genoemd, maar wat bedoel ik daar eigenlijk mee? De data gaan over de curriculumproducten die SLO ontwikkeld en hoe dit proces verloopt. Zijn er inhouden die zowel bij Nederlands als geschiedenis voorkomen? Komen begrippen overeen? En ook: hoe is er samengewerkt?

Als ik monitoring en evaluatieonderzoek heel simpel zou moeten uitleggen dan zou ik zeggen: ‘Het is het systematisch volgen van een verandering en proberen de impact van die verandering te onderzoeken.’

‘Met monitoring en evaluatie werken we aan het collectief geheugen van de curriculumactualisatie’, vertelde ik toen iemand vroeg waarom wij zo vaak evaluatieformulieren en vragenlijsten opsturen. Dat doen we omdat het belangrijk is dat we alle keuzes en de effecten daarvan documenteren, zodat we ook later nog weten hoe we tot deze onderwijsdoelen zijn gekomen en dat we hiervan leren voor de toekomst.

Mijn werk houdt (nu nog) vooral het volgen van de verandering in. Een verandering kan best spannend zijn. Daarom is het fijn dat er objectief meegekeken wordt. Ook als straks een nieuwe fase aanbreekt kijken we weer mee. Maar dan met de focus op hoe de  nieuwe doelen werken in de praktijk.

Het curriculum komt pas echt tot leven in de klas. De leraar staat in de spotlight en maakt er onderwijs van. Met mijn werk achter de schermen hoop ik de leraar daar zo goed mogelijk bij te helpen. Als ik dit allemaal zo bekijk, dan heb ik toch best een goed verhaal voor op een verjaardag.